ΑΦΑΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

             ΑΦΑΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Μια ιδιαίτερη εταιρική μορφή διενέργειας εμπορικών πράξεων είναι η αφανής εταιρεία η οποία συγκαταλέγεται στις προσωπικές εταιρείες. Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) 4172/2013 στο άρθρο 2 παράγραφος δ αναφέρεται ότι ως νομική οντότητα νοείται «κάθε μόρφωμα εταιρικής ή μη οργάνωσης κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα…αστικού δικαίου». 

Σύμφωνα με τα άρθρα 285-292 του νόμου 4072/2012 ρυθμίζεται η σύσταση και λειτουργεία της εταιρείας και πιο συγκεκριμένα :

·   Ο εμφανής εταίρος παραχωρεί σε αφανή ή αφανείς εταίρους το δικαίωμα συμμετοχής στα αποτελέσματα των εμπορικών πράξεων που διενεργεί στο όνομα του, αλλά προς το συμφέρον των εταίρων.

·        Δεν έχει νομική προσωπικότητα και δεν καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ.

·      Οι όροι της εταιρικής συμφωνίας αποδεικνύονται μόνο με έγγραφη συμφωνία των συμβαλλόμενων μερών.

·        Εφαρμόζονται οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα.

·        Η διαχείριση ασκείται από τον εμφανή εταίρο.

·      Τα αποκτώμενα από την διαχείριση της επιχείρησης ανήκουν στον εμφανή   εταίρο.

·       Οι τρίτοι αποκτούν δικαιώματα και αναλαμβάνουν υποχρεώσεις μόνον έναντι του εμφανούς εταίρου.

·    Ο αφανής εταίρος συμμετέχει στις ζημιές κατά το ποσοστό που έχει για τα κέρδη εκτός και αν ορίζεται κάτι διαφορετικό στην έγγραφη συμφωνία

·       Ο αφανής εταίρος δεν υποχρεούται να επιστρέψει κέρδη προηγούμενων ετών λόγω ζημιών μεταγενέστερων χρήσεων.  .

·   Με την εταιρική σύμβαση ορίζονται τα δικαιώματα ελέγχου του αφανούς εταίρου σε σχέση με τις πράξεις ή την επιχείρηση, που αποτελούν αντικείμενο της αφανούς εταιρείας. Το δικαίωμα που αναφέρεται στο άρθρο 755 του Αστικού Κώδικα αφορά μόνο στα βιβλία και έγγραφα του εμφανούς εταίρου που έχουν σχέση με τις παραπάνω πράξεις ή την επιχείρηση.  

Οι παραπάνω είναι μερικές από τις αναφορές που αφορούν στο νομικό πλαίσιο        λειτουργείας της αφανούς εταιρείας.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο Ε.2076/20/10/2022 που εξέδωσε ο Διοικητής της              ΑΑΔΕ  Κος Πιτσιλής στις παραγράφους 5 και 6 αναφέρονται τα εξής:

· αφανής εταιρεία συνέπεια του εσωτερικού της χαρακτήρα δεν διαθέτει εταιρική περιουσία, αφού στερείται νομικής προσωπικότητας. Το μόνο περουσιακής φύσης δικαίωμα των αφανών εταίρων αποτελεί το δικαίωμα επί των κερδών.

·   Η αφανής εταιρεία αποτελεί υποκείμενο του φόρου, ωστόσο με βάση τις διατάξεις του ν4072/2012 και τη δικαστηριακή νομολογία δεν προβάλλεται στις συναλλαγές με τρίτους ακόμα και αν είναι η φορολογική αρχή. Υφίσταται ως εταιρεία για τις εσωτερικές σχέσεις των εταίρων μεταξύ τους.

  · Τα έσοδα που αποκτώνται από τη δραστηριότητα της αφανούς  εταιρείας  φορολογούνται στο όνομα του εμφανούς εταίρου κατά περίπτωση, και ανάλογα με τη μορφή του, ατομική επιχείρηση, νομική προσωπικότητα, νομική οντότητα.

Η επιλογή σύστασης αφανούς εταιρείας είναι μια εύκολη διαδικασία με ελάχιστα έγγραφα και διατυπώσεις. Όμως η δυνατότητα που δίνει στους αφανείς εταίρους να μην εμφανίζονται στις συναλλαγές της εταιρείας είτε για λόγους στρατηγικής είτε για λόγους που μπορεί να ασκούν άλλο επάγγελμα για το οποίο υπάρχει ασυμβίβαστο με την δραστηριότητα της αφανούς εταιρείας. Ο αφανής εταίρος δεν έχει υποχρέωση δήλωσης των εισοδημάτων που απέκτησε από τη συμμετοχή του στην αφανή εταιρεία.

 Το 2018 ψηφίστηκε από το κράτος ο νόμος 4557 που αφορά σε Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. O νόμος αυτός αφορά σε ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE για την νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες. Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο νόμο ο κλάδος των εξωτερικών λογιστών φοροτεχνικών εμφανίζει μεγάλα ποσοστά τρωτότητας εξαιτίας της φύσης της συγκεκριμένης εργασίας, της πολυπλοκότητας της φορολογίας και των ελλιπών εργαλείων που έχει στην κατοχή του ο λογιστής. Γι’ αυτό τον λόγο και σύμφωνα με τα επιμέρους άρθρα 10-19 του ν4557 θα πρέπει να εφαρμόσει μέτρα δέουσας επιμέλειας που ανάλογα με την κάθε περίπτωση θα είναι απλουστευμένης μορφής μέτρια ή αυξημένα. Για παράδειγμα σε περίπτωση που ο πελάτης ενός λογιστικού γραφείου πχ ιδιώτης μισθωτός μπορεί να είναι και αφανής εταίρος μέσω ιδιωτικού εγγράφου στοιχείο το οποίο δεν μπορεί να το γνωρίζει ο λογιστής παρά μόνο αν αυτό γνωστοποιηθεί από τον ίδιο τον πελάτη ή αν το αντιληφθεί από κάποιο τυχαίο γεγονός ή από κάποια πληροφορία. Τυχαίο γεγονός μπορεί να είναι η δήλωση αγοράς ενός ακινήτου ή ενός οχήματος ή κινητού πράγματος με εισοδήματα που δεν δικαιολογούνται από τις φορολογικές δηλώσεις του πελάτη και χωρίς να έχει μεσολαβήσει νόμιμη διαδικασία όπως δωρεά χρηματικού ποσού ή λήψη τραπεζικού δανείου.

Άρα ο συγκεκριμένος αφανής εταίρος μπορεί να εισπράττει χρήματα χωρίς κάποιο παραστατικό και χωρίς να είναι υποχρεωμένος να δηλώσει στη φορολογική δήλωση τις εισπράξεις. Η φορολόγηση της αφανούς εταιρείας εμφανίζεται στον εμφανή εταίρο μέσω πχ ατομικής επιχείρησης του, ή ακόμα και μέσω νομικού προσώπου στο οποίο συμμετέχει ο εμφανής εταίρος.     

Σε κάθε περίπτωση η επιλογή για τη σύσταση μιας αφανούς εταιρείας θα πρέπει να εξυπηρετεί τους σωστούς σκοπούς και όχι να αποτελεί επιλογή για έκνομες δραστηριότητες που μπορεί να έχουν δυσάρεστες εκπλήξεις.